આજે હું Environmental Pollution Essay In Gujarati 2023 પર્યાવરણીય પ્રદૂષણ પર નિબંધ વિશે લખવા જઈ રહ્યો છુ.Environmental Pollution Essay In Gujarati 2023 પર્યાવરણીય પ્રદૂષણ પર નિબંધ વિશે જાણવા માટે આ આર્ટીકલ વાંચો.હું આશા રાખું છું કે દરેક વિદ્યાર્થી Environmental Pollution Essay In Gujarati 2023 પર્યાવરણીય પ્રદૂષણ પર નિબંધ વિશે માહિતી આ આર્ટીકલ પરથી મળી રહે.
પર્યાવરણીય પ્રદૂષણ પૃથ્વી અને તેના કુદરતી સંસાધનો પ્રદૂષણના સતત વધતા જોખમ હેઠળ છે. માનવ હસ્તક્ષેપ દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલી આ પાપી પ્રક્રિયા દ્વારા પૃથ્વી પરના તમામ જીવનને જોખમ છે. ઔદ્યોગિક પ્રક્રિયાઓ સહિત તમામ પ્રકારની માનવ પ્રવૃત્તિઓમાંથી મુક્ત થતા પ્રદૂષકોએ પ્રકૃતિના નાજુક સંતુલન પર વિનાશક અસરો કરી છે. પર્યાવરણીય પ્રદૂષણના સૌથી સામાન્ય સ્વરૂપો વાયુ પ્રદૂષણ, જળ પ્રદૂષણ અને જમીનનું દૂષણ છે.
પર્યાવરણીય પ્રદૂષણને હવે માનવતાની સૌથી ગંભીર સમસ્યા તરીકે સંબોધિત કરવાની જરૂર છે અને તે ખૂબ મોડું થાય તે પહેલાં ઉકેલો અમલમાં મૂકવો પડશે. પ્રદૂષણ દાયકાઓથી વિશ્વના દરેક ખૂણામાં કુદરતી સંસાધનોને નુકસાન પહોંચાડી રહ્યું છે, પરંતુ એવું લાગે છે કે આપણે પર્યાવરણ પર તેની અસરને ઘટાડવા માટે કોઈ સકારાત્મક પગલાં લેવાથી દૂર રહીએ છીએ.
Environmental Pollution Essay In Gujarati 2023 પર્યાવરણીય પ્રદૂષણ પર નિબંધ
પૃથ્વી પરના તમામ જીવનનો માત્ર 0.01% માનવ હિસ્સો ધરાવે છે, તેમ છતાં ગ્રહ પર આપણી અસર ઊંડી છે. અજાણતા હોવા છતાં, પરિવહન, ઉત્પાદન અને કૃષિ જેવી માનવીય પ્રવૃત્તિઓ પર્યાવરણીય પ્રદૂષણ પેદા કરે છે – એક કેચ-ઑલ શબ્દ જે વિવિધ પ્રકારના પરિચયિત દૂષકોનું વર્ણન કરે છે જે ઇકોસિસ્ટમ્સ, કુદરતી પ્રક્રિયાઓ અને જૈવિક જીવનને વિક્ષેપિત કરી શકે છે.વાયુ પ્રદૂષણથી લઈને જળ પ્રદૂષણ સુધી, આબોહવા પરિવર્તનથી લઈને ધુમ્મસ સુધી, આપણી ક્રિયાઓના પરિણામોને સમજવું એ પર્યાવરણીય સમસ્યાઓનું સંચાલન કરવાનું પ્રથમ પગલું છે.
Also Read Noise pollution Essay In Gujarati 2022 ધ્વનિ પ્રદૂષણ પર નિબંધ
પર્યાવરણીય પ્રદૂષણ શું છે? What is environmental pollution? :-
યુએસ એન્વાયર્નમેન્ટલ પ્રોટેક્શન એજન્સી (ઇપીએ) પ્રદૂષણને “પાણી, માટી અથવા હવામાં રહેલા કોઈપણ પદાર્થો જે પર્યાવરણની કુદરતી ગુણવત્તાને બગાડે છે; [ઈન્દ્રિયો] અપરાધ કરે છે; આરોગ્ય માટે જોખમનું કારણ બને છે; અથવા કુદરતી સંસાધનોની ઉપયોગિતાને [ક્ષતિગ્રસ્ત] કરે છે.”સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, પ્રદૂષણ એ કોઈપણ પદાર્થ છે જે પર્યાવરણમાં પ્રવેશવા પર નુકસાન પહોંચાડે છે.
પ્રદૂષણને વર્ગીકૃત કરવાની ઘણી રીતો છે, પરંતુ એક સામાન્ય માળખું “બિંદુ સ્ત્રોત” – અથવા પ્રદૂષણ કે જે એક ઓળખી શકાય તેવા સ્ત્રોતમાંથી આવે છે – “બિન-બિંદુ સ્ત્રોત” થી અલગ પાડે છે, જે પિન ડાઉન કરવું મુશ્કેલ છે.પાવર પ્લાન્ટમાંથી સ્મોકસ્ટેક્સ કાર્બન ડાયોક્સાઇડ અને રજકણનું ઉત્સર્જન કરે છે. ગેસોલિન સ્ટોરેજ ટાંકીઓમાંથી લિકેજ. ગંદાપાણીના શુદ્ધિકરણ પ્લાન્ટમાં ડિસ્ચાર્જ પાઈપો. ફીડલોટ પર ડ્રેનેજ ખાઈ જે ભૂગર્ભજળમાં પ્રવેશ કરે છે – આ બધા બિંદુ-સ્રોત પ્રદૂષણના ઉદાહરણો છે.
બિન-બિંદુ-સ્રોત પ્રદૂષણ, તેનાથી વિપરીત, વ્યાપક ફેલાવો છે, જે મોટા વિસ્તારોમાં ફેલાયેલા ઘણા સ્ત્રોતોમાંથી ઉદ્ભવે છે. ઉદાહરણ તરીકે, હજારો એકરની ખેતીની જમીનમાંથી ખાતરો, જંતુનાશકો અને રજકણો ધરાવતા કૃષિ પ્રવાહને બિન-બિંદુ સ્ત્રોત ગણવામાં આવે છે. તેલ, ગ્રીસ, પાલતુ કચરો અને અન્ય જોખમી સામગ્રી ધરાવતું શહેરી અને ઉપનગરીય વિસ્તાર પણ બિન-બિંદુ સ્ત્રોત પ્રદૂષણ છે.ત્યાં ઘણા પ્રકારના પ્રદૂષણ છે જે પર્યાવરણીય સમસ્યાઓની વિશાળ શ્રેણીનું કારણ બને છે. નીચે આપેલી સૂચિ આમાંના ઘણા પ્રકારોની ઝલક આપે છે.
પર્યાવરણીય પ્રદૂષણના કારણો Causes of environmental pollution :-
પર્યાવરણીય પ્રદૂષણ એ આજે વિશ્વમાં એક મહત્વપૂર્ણ સમસ્યા છે. કેટલાક ઉદ્યોગો હવામાં રસાયણો છોડે છે, જે ઓઝોન સ્તરને નુકસાન પહોંચાડે છે જે આપણને યુવી કિરણોત્સર્ગથી રક્ષણ આપે છે. કેટલાક ઉદ્યોગો ઉત્સર્જન ઉત્પન્ન કરે છે જેમાં હાનિકારક રસાયણો હોય છે. આ ઉત્સર્જન પવન અને વરસાદ દ્વારા લઈ શકાય છે અને જમીન અથવા સમુદ્રની સપાટી પર જમા થઈ શકે છે.
જંગી પર્યાવરણીય પ્રદૂષણ માટે વધુ પડતી વસ્તી એ પ્રાથમિક કારણોમાંનું એક છે. તેના કારણે કચરાના અયોગ્ય નિકાલ, જોખમી રાસાયણિક ઉત્સર્જન, ફેક્ટરીઓની સંખ્યામાં વધારો અને કુદરતી સંસાધનોનો વધુ પડતો ઉપયોગ થયો છે.
પ્રદૂષણ અને તેના કારણો
પર્યાવરણીય પ્રદૂષણના મુખ્ય કારણોમાં શહેરીકરણ અને ઔદ્યોગિકરણ, કૃષિ પ્રવૃત્તિઓ, ખાણકામ, અશ્મિભૂત ઇંધણ, પ્લાસ્ટિક અને રજકણોનો સમાવેશ થાય છે. આ બધા નીચેનામાં ફાળો આપે છે:
હવા પ્રદૂષણ
વાયુ પ્રદૂષણ હાનિકારક વાયુઓ અને એરોસોલ્સ (હવામાં સ્થગિત ઘન અને પ્રવાહી) દ્વારા થાય છે જે કુદરતી પ્રક્રિયાઓ અને માનવીય પ્રવૃત્તિઓ બંને દ્વારા મુક્ત થાય છે. જંગલની આગ અને જ્વાળામુખી, ઉદાહરણ તરીકે, વાતાવરણમાં રજકણ અને ગ્રીનહાઉસ વાયુઓ છોડે છે. મોટાભાગનું વાયુ પ્રદૂષણ, જોકે, માનવીય પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા ઉત્પન્ન થાય છે, જેમાં કોલસો, કુદરતી ગેસ અને વીજળી, પરિવહન અને ઉદ્યોગ માટે તેલ જેવા અશ્મિભૂત ઇંધણને બાળવામાં આવે છે.
રજકણ (ધૂળ, ગંદકી, સૂટ, ધુમાડો, વગેરે)
સીધા ગ્રીનહાઉસ વાયુઓ જેમ કે મિથેન (CH4), કાર્બન ડાયોક્સાઇડ (CO2), અને નાઈટ્રસ ઓક્સાઇડ (CH4), વાતાવરણમાં ગરમીને ફસાવે છે અને આબોહવા પરિવર્તનમાં ફાળો આપે છે.પરોક્ષ ગ્રીનહાઉસ વાયુઓ જેમ કે કાર્બન મોનોક્સાઇડ, સલ્ફર ડાયોક્સાઇડ અને અસ્થિર કાર્બનિક સંયોજનો (VOCs), અશ્મિભૂત ઇંધણ અને બાયોમાસ (દા.ત. લાકડું)ને બાળવા દરમિયાન છોડવામાં આવે છે. આ સંયોજનો વાતાવરણમાં રાસાયણિક રીતે પ્રતિક્રિયા આપે છે અને વધુ ખતરનાક પદાર્થો બનાવે છે જે આબોહવા પરિવર્તનને તીવ્ર બનાવે છે અને માનવ સ્વાસ્થ્યને નુકસાન પહોંચાડે છે.
વાયુ પ્રદૂષકોનું સંચાલન શક્ય છે. ઉદાહરણ તરીકે, CFCs (રેફ્રિજરેશનમાં વપરાતું સામાન્ય પ્રદૂષક) પર 1987ના પ્રતિબંધે ઓઝોન સ્તરનો વિનાશ ટાળ્યો હતો, જે પૃથ્વીને યુવી કિરણો અને ગ્લોબલ વોર્મિંગથી બચાવવામાં મહત્ત્વપૂર્ણ છે.તેવી જ રીતે, સ્વચ્છ હવા અધિનિયમ અને અન્ય કાયદાઓની સ્થાપના થઈ ત્યારથી, કડક નિયમોને કારણે યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ જેવા વિકસિત દેશોમાં મર્યાદિત ઉત્સર્જન અને હવાની ગુણવત્તામાં સુધારો થયો છે.
જળ પ્રદૂષણ
પાણી એ એક મહત્વપૂર્ણ કુદરતી સંસાધન છે જે પૃથ્વી પરના તમામ જીવન માટે નિર્ણાયક છે, જો કે પૃથ્વીનું માત્ર .5% પાણી જ તાજું, સુલભ અને પીવાલાયક છે.માઇક્રોબાયલ પેથોજેન્સ, પોષક તત્વો અને જોખમી પદાર્થોના સ્વરૂપમાં પાણીનું પ્રદૂષણ તાજા પાણી અને ખારા પાણીની ઇકોસિસ્ટમ બંનેને દૂષિત કરે છે, જળચર જીવન અને જાહેર આરોગ્યને નુકસાન પહોંચાડે છે.
જળ પ્રદૂષણનું એક નોંધપાત્ર ઉદાહરણ બિન-બિંદુ-સ્રોત કૃષિ પ્રદૂષણ છે. તીવ્ર વરસાદની ઘટનાઓ પછી, કૃષિ ખાતરો, જંતુનાશકો અને ભૂંસી ગયેલી માટીમાંથી રજકણ પ્રવાહો, નદીઓ, તળાવો, ખાડીઓ અને મહાસાગરોમાં પણ પ્રવેશી શકે છે. અહીંથી, ફોસ્ફરસ અને નાઇટ્રોજન જેવા પોષક તત્ત્વોની વધુ પડતી સાંદ્રતા શેવાળના ફૂલોના વિકાસને વેગ આપે છે, જે યુટ્રોફિકેશન તરીકે ઓળખાતી પ્રક્રિયામાં ઓક્સિજનના પાણીને ક્ષીણ કરે છે. પરિણામે “માછલી મારી નાખે છે,” “ડેડ ઝોન” અને પીવાના પાણીની કટોકટી સમગ્ર યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં, ગ્રેટ લેક્સથી મેક્સિકોના અખાત સુધી સામાન્ય છે. કૃષિ પદ્ધતિઓ કે જે જમીનની તંદુરસ્તીનું નિર્માણ કરે છે અને કૃત્રિમ ઇનપુટ્સને ઘટાડે છે તે વાસ્તવમાં જળ પ્રદૂષણ ઘટાડી શકે છે.
ઔદ્યોગિક કચરામાં કાર્બનિક સંયોજનો, ભારે ધાતુઓ, પોષક તત્વો અથવા કિરણોત્સર્ગી સામગ્રીનો સમાવેશ થઈ શકે છે.દરિયાઈ ડમ્પિંગ (જ્યારે કચરો અને અન્ય કચરો સમુદ્રમાં નાખવામાં આવે છે)ઘન કચરો, ગંદુ પાણી અને ગટર જે જૂના ટ્રીટમેન્ટ પ્લાન્ટમાંથી બહાર નીકળી જાય છે તે માનવ સ્વાસ્થ્ય અને જળચર જીવસૃષ્ટિ માટે જોખમ ઊભું કરે છે, જે જળમાર્ગોમાં જોખમી સંયોજનો અને રોગાણુઓ દાખલ કરે છે.ઓઇલ લીક અને ઓઇલ સ્પીલ એ જળ પ્રદૂષણના ઉચ્ચ-પ્રોફાઇલ ઉદાહરણો છે.
પ્લાસ્ટિક પ્રદૂષણ
દર વર્ષે ઉત્પાદિત 380 મિલિયન ટન પ્લાસ્ટિકમાંથી, લગભગ 31 મિલિયન ટન પર્યાવરણમાં પ્રવેશ કરશે અને લગભગ 8 મિલિયન સમુદ્રમાં પ્રવેશ કરશે.જેમ જેમ તેઓ પર્યાવરણમાં અધોગતિ કરે છે તેમ, પ્લાસ્ટિકની બોટલો અને પ્લાસ્ટિકનો કચરો “માઈક્રોપ્લાસ્ટિક્સ” બની જાય છે, પ્લાસ્ટિકના નાના કણો જે ખોરાકની શૃંખલા, માટી, વરસાદ, બરફ – આપણા ફેફસાંમાં પણ – ઉચ્ચ સ્તરે પ્રવેશ કરે છે. એક તાજેતરનો અભ્યાસ દર્શાવે છે કે લોકો દર અઠવાડિયે ક્રેડિટ કાર્ડના મૂલ્યના માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સનું સેવન કરે છે, હજુ સુધી અજ્ઞાત આરોગ્ય અસરો સાથે.
કેટલાક વૈજ્ઞાનિકોનું અનુમાન છે કે માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સમાંથી રાસાયણિક ઝેરી અસર ગર્ભાવસ્થાને અસર કરી શકે છે અથવા કેન્સરનું કારણ બની શકે છે. અન્ય લોકોને ડર છે કે “નેનો-પ્લાસ્ટિક” – પ્લાસ્ટિકના કણો હજુ પણ નાના છે – કોષોમાં પ્રવેશ કરી શકે છે અને સેલ્યુલર પ્રવૃત્તિને વિક્ષેપિત કરી શકે છે. રી-સાયકલિંગ જેવા શમનના પ્રયાસો માત્ર એટલા આગળ વધે છે; ઉદાહરણ તરીકે, મોટા ભાગનું પ્લાસ્ટિક કે જે “રી-સાયકલ” છે તે હકીકતમાં, રિસાયકલ કરવામાં આવતું નથી, તેને બદલે વિકાસશીલ દેશોમાં મોકલવામાં આવે છે જ્યાં તે પર્યાવરણમાં ફરીથી પ્રવેશ કરે છે.
માટીનું દૂષણ
એગ્રોકેમિકલ્સ, પેટ્રોકેમિકલ્સ, માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ, એસિડ વરસાદ અને ઔદ્યોગિક કચરો સહિતના સૌથી સામાન્ય પ્રદૂષકો સાથે દૂષિત જમીન સમગ્ર ઔદ્યોગિક વિશ્વમાં સામાન્ય છે.કેટલાક કિસ્સાઓમાં, જંતુનાશકો, ખાતરો અને સિંચાઈના પાણીનો ઉપયોગ જેમાં માઇક્રોબાયલ પેથોજેન્સ, કેડમિયમ, સીસું, પારો અને આર્સેનિક જેવી ભારે ધાતુઓ અને અન્ય જૈવ-ઝેરી પદાર્થોનો સમાવેશ થાય છે તે સહિત કૃષિ પદ્ધતિઓ દ્વારા માટી પ્રદૂષિત થાય છે. જ્યારે કેટલાક જંતુનાશકો અને હર્બિસાઇડ્સ સરળતાથી ક્ષીણ થઈ જાય છે, ત્યારે અન્ય કૃષિ રસાયણો “સતત” હોય છે, જેનો અર્થ એગ્રોકેમિકલ અને તેની આડપેદાશો જમીનમાં રહે છે, કેટલીકવાર 10 વર્ષ સુધી.
દૂષિત માટીના અન્ય સ્ત્રોતોમાં ઔદ્યોગિક કચરો શામેલ છે. આને “બ્રાઉનફિલ્ડ્સ” તરીકે ઓળખવામાં આવી શકે છે – તે વિસ્તારો કે જે માનવ ઉપયોગ માટે યોગ્ય હોય તે પહેલાં ઉપાયની જરૂર હોય છે.જ્યારે દૂષિત માટી ખોરાક અથવા ધૂળ દ્વારા અથવા આડકતરી રીતે પીવાના પાણીમાં ઘૂસીને મનુષ્યો અને વન્યજીવન સાથે સીધા સંપર્કમાં આવે છે, ત્યારે દૂષિત, એકાગ્રતા અને એક્સપોઝરના આધારે સંખ્યાબંધ નકારાત્મક આરોગ્ય અસરો થઈ શકે છે.
ધ્વનિ પ્રદૂષણ અને પ્રકાશ પ્રદૂષણ
પ્લાસ્ટિક, પાણી અને વાયુ પ્રદૂષણની તુલનામાં દેખીતી રીતે હાનિકારક, અવાજ અને પ્રકાશ પ્રદૂષણ ઇકોસિસ્ટમને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. ઘણીવાર શહેરીકરણ સાથે સંકળાયેલ, અવાજ પ્રદૂષણને EPA દ્વારા “અનિચ્છનીય અથવા ખલેલ પહોંચાડે તેવા અવાજ” તરીકે અને પ્રકાશ પ્રદૂષણને “અતિશય તેજ જે અસ્વસ્થતાનું કારણ બને છે” તરીકે વ્યાખ્યાયિત કરે છે. અવાજ અને પ્રકાશ પ્રદૂષણ બંને માનવ સ્વાસ્થ્ય અને વન્યજીવનને નુકસાન પહોંચાડે છે, ઊંઘને અસર કરે છે, તંદુરસ્તીમાં ઘટાડો કરે છે અને વર્તનમાં ફેરફાર કરે છે.
કિરણોત્સર્ગી દૂષણ
કિરણોત્સર્ગી દૂષણ વિશે વિચારતી વખતે, ફુકુશિમા અથવા ચેર્નોબિલ ધ્યાનમાં આવી શકે છે. જો કે, કિરણોત્સર્ગી દૂષણ આ અલગ ઘટનાઓ કરતાં વધુ વ્યાપક છે, સંભવતઃ યુ.એસ.માં 45,000 સાઇટ્સ કિરણોત્સર્ગી સામગ્રીથી દૂષિત છે, EPA અનુસાર.કિરણોત્સર્ગી દૂષકો યુરેનિયમ ખાણો, પરમાણુ રિએક્ટર અને પરીક્ષણ પ્રયોગશાળાઓ દ્વારા ઉત્પન્ન થાય છે, જ્યાં તેઓ પર્યાવરણમાં પ્રવેશી શકે છે.
ઉદાહરણ તરીકે, યુરેનિયમ ખાણકામ જમીનમાં કિરણોત્સર્ગને મુક્ત કરી શકે છે, જે સમયે વરસાદ આ સામગ્રીને પીવાના પાણીમાં ધોઈ નાખે છે. હકીકતમાં, લગભગ 170 મિલિયન અમેરિકનો કિરણોત્સર્ગી સામગ્રીથી દૂષિત નળનું પાણી પીવે છે. આ સામગ્રીઓના ઉચ્ચ સ્તરના સંપર્કમાં કેન્સર, પ્રજનન કાર્ય અને અસંખ્ય અન્ય આરોગ્ય અસરો થઈ શકે છે.
ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક પ્રદૂષણ
આજે આપણે ઉપયોગ કરીએ છીએ તે મોટાભાગની ટેક્નોલોજી — અમારા સેલ ફોનથી લઈને અમારા લેપટોપથી લઈને વાઈ-ફાઈ જે તેમને કનેક્ટ કરે છે — ઈલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક ફિલ્ડ જનરેટ કરે છે. ચોક્કસ ફ્રીક્વન્સીઝ અને એક્સપોઝર લેવલ પર, આ ઉર્જા ઝેરી ગણી શકાય (ઉદાહરણ તરીકે, મજબૂત ક્ષેત્રો બળે હોવાનું દર્શાવવામાં આવ્યું છે). એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે, જ્યુરી હજી પણ બહાર નથી કે શું ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક ઉર્જાના અમારા વર્તમાન સંપર્કમાં માનવ સ્વાસ્થ્ય અને વન્યજીવન માટે હાનિકારક છે.
પર્યાવરણીય પ્રદૂષણને ટાળવાનાં પગલાં Measures to avoid environmental pollution :-
નવીનીકરણીય ઉર્જા સ્ત્રોતો, જેમ કે સૌર અને પવન ઉર્જાનો ઉપયોગ કરીને, તે જ સમયે ગ્લોબલ વોર્મિંગને ઉલટાવી શકાય અને પ્રદૂષણ ઘટાડવું શક્ય છે. પર્યાવરણીય પ્રદૂષણના મુખ્ય કારણોમાંનું એક ઇલેક્ટ્રોનિક કચરાનું ઉત્પાદન, પરિવહન અને નિકાલ છે. કંપનીઓએ લેન્ડફિલ્સની જરૂરિયાત ઘટાડવા માટે કમ્પ્યુટર અને સેલ ફોન માટે રિસાયક્લિંગ સિસ્ટમ્સ પણ ઇન્સ્ટોલ કરવી જોઈએ.
પ્રદૂષણથી બચવાના ઉપાયોમાંનો એક એ છે કે તમે પ્લાસ્ટિકનો ઉપયોગ ઓછો કરો. આમાં ઓછા નિકાલજોગ કન્ટેનરનો ઉપયોગ, ફરીથી વાપરી શકાય તેવી બેગ પસંદ કરવી અને પ્લાસ્ટિકનો ઉપયોગ ઘટાડવાનો સમાવેશ થાય છે. પ્રદૂષણ ટાળવાનો બીજો રસ્તો વધુ રિસાયક્લિંગ અને કચરાનો જવાબદારીપૂર્વક નિકાલ કરવાનો છે.
પર્યાવરણીય પ્રદૂષણ અને ખેતી Environmental pollution and agriculture :-
જંતુનાશકોથી ખાતરના વહેણ સુધી, ગ્રીનહાઉસ ગેસના ઉત્સર્જનથી લઈને હાનિકારક રજકણો સુધી, આધુનિક કૃષિના ઉપ-ઉત્પાદનો ઇકોસિસ્ટમ્સ અને માનવ સ્વાસ્થ્ય માટે અણધાર્યા પરિણામો લાવી શકે છે.
ઉલ્લેખ કર્યો છે તેમ, કૃષિ એ બિન-બિંદુ સ્ત્રોત જળ પ્રદૂષણનો સ્ત્રોત બની શકે છે, જેના કારણે શેવાળ ખીલે છે, પરંતુ તે વાયુ પ્રદૂષણ, જમીનનું પ્રદૂષણ, ધ્વનિ પ્રદૂષણ અને પ્લાસ્ટિક પ્રદૂષણમાં પણ ફાળો આપી શકે છે. કૃષિ પ્રદૂષણના કેટલાક કારણોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
રજકણ ખેતરોના ખેતરોમાંથી ક્ષીણ થઈ જાય છે અને વહેણ તરીકે જળમાર્ગોમાં પ્રવેશ કરે છે, જેના કારણે કાંપ થાય છે (એટલે કે પાણીનું વાદળછાયું) અને ત્યારબાદ જળચર ઇકોસિસ્ટમને નુકસાન થાય છે. એગ્રોકેમિકલ્સ જેમ કે જંતુનાશકો જે જમીનને દૂષિત કરે છે, જમીનની ઉપર અને નીચેની ઇકોસિસ્ટમને સીધું નુકસાન કરે છે.
એગ્રોકેમિકલ્સનું ઉત્પાદન – ખાસ કરીને કૃત્રિમ નાઇટ્રોજન – ગ્રીનહાઉસ ગેસ ઉત્સર્જનમાં મોટો ફાળો આપે છે. નીંદણ નિયંત્રણ માટે વપરાતા કૃષિ પ્લાસ્ટિક, જે વાર્ષિક 12 મિલિયન ટનથી વધુનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, ઘણીવાર તેનો યોગ્ય રીતે નિકાલ થતો નથી. ઘણા કિસ્સાઓમાં, આ પ્લાસ્ટિક ઇકોસિસ્ટમ અને માટીમાં માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ તરીકે તેમનો માર્ગ શોધે છે.